دود آتش اعلام تبعیت از آمریکا به چشم العبادی می‌رود

به دنبال اقدامات یک‌جانبه‌گرایانه ایالات متحده آمریکا علیه کشورمان، دونالد ترامپ اردیبهشت ماه امسال از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد و دستور احیای تحریم‌ها علیه ایران را صادر کرد. در همین راستا بامداد سه شنبه هفته گذشته دور نخست از تحریم‌های این کشور علیه جمهوری اسلامی آغاز شد.

 این موضوع واکنش‌های متفاوتی از سوی کشورهای مختلف به‌ویژه همسایگان کشورمان به دنبال داشت. در این چهارچوب اواخر هفته گذشته بود که حیدرالعبادی، نخست‌وزیر عراق، در کنفرانسی مطبوعاتی در خصوص تحریم‌های آمریکا علیه ایران و رویکرد عراق در قبال آن عنوان کرد که مخالف تحریم در منطقه است و تحریم را خطایی راهبردی و نادرست خواند، اما گفت که برای حفظ منافع مردم خود به آن پایبند خواهد بود. وی در ادامه با تاکید بر اینکه کشورهای بزرگتر از ما نیز به تحریم‌های آمریکا پایبند بوده‌اند و اگر ما بر خلاف آنها عمل کنیم شکست خواهیم خورد، گفت: من به‌عنوان نخست وزیر عراق نمی‌توانم موضعی را اتخاذ کنم که به ضرر شهروندان عراقی تمام شود.

تنها چند ساعت پس از این اظهارات در فضای سیاسی این کشور موجی به راه افتاد که به تحلیل چرایی این موضع‌گیری می‌پرداخت. تعداد زیادی از چهرهای مشهور عراقی نیز در واکنش به این اظهارات، ضمن یادآوری همسایگی و کمک‌های ایران به عراق در دوران تهاجم داعش به این کشور، تصریح کردند که عراق باید در چنین شرایطی از ایران حمایت کند.

واکنش مقامات و احزاب سیاسی عراق نسبت به تحریم‌های آمریکا علیه ایران

شخصیت‌های مختلف سیاسی از جمله فؤاد معصوم، رئیس جمهور، سید عمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی، نوری مالکی، معاون رئیس جمهور، همام حمودی، رهبر مجلس اعلی، مقتدی صدر، رهبر جریان صدر و ائتلاف سائرون و بسیاری از سازمان‌ها، نهادها و احزاب از جمله حزب فضیلت، جنبش اراده، جنبش کتائب سید الشهدا، عصائب اهل الحق، مقاومت اسلامی نجبا و سازمان بدر نیز با محکوم کردن اقدام یکجانبه آمریکا در خروج از برجام و تحریم ایران، بر عدم پیروی عراق از این تحریم‌ها تاکید کردند.

در این خصوص عمار حکیم رهبر جریان حکمت ملی نیز در واکنش به این اظهارات عنوان کرد: اعمال تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران زیر پا گذاشتن اراده بین‌المللی، تفاهم‌نامه و تعهدات امضا شده است. وی با معرفی ایران به‌عنوان عمق استراتژیک عراق گفت: جمهوری اسلامی ایران در معرض فشار، تحریم و حمله‌ای است که اقتصاد و نظام سیاسی آن را هدف قرار داده؛ از همه می خواهم که در این بحران کنار جمهوری اسلامی ایران بایستند و این کشور را یاری کنند. در این بحران عراق باید راه تنفسی برای ایران باشد؛ وظیفه دینی و اخلاقی ما ایستادن در کنار جمهوری اسلامی ایران است چرا که این کشور در کلیه بحران‌ها کنار ما ایستاد.

مقتدی صدر نیز به‌عنوان رهبر جریان صدر و ائتلاف السائرون در بیانیه‌ای اعلام کرد که عراق به‌طور خاص و منطقه به طور عام شرایط سخت و ناگواری را به دلیل سیاست‌های تحریمی آمریکا علیه ملت‌های مظلوم می‌گذرانند، اگر آمریکا این تصمیمات خود را کنار نگذارد ما در برابر خسارت‌هایی که به ملت‌های منطقه وارد می شود دست بسته و ساکت نخواهیم ماند. ما اقدامات آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران و تمامی تحریم‌های یکجانبه علیه ملت‌ها را محکوم می کنیم و دولت‌های منطقه و جهان را نیز به محکوم کردن آن فرامی خوانیم. محاصره و فشار اقتصادی اقدامی نادرست، غیر قانونی، انتقام جویانه، ظالمانه و بدون هیچ گونه مشروعیت بین المللی و غیرقابل توجیه است چرا که خارج از چارچوب سازمان ملل انجام شده است.

فواد معصوم رئیس‌جمهور عراق نیز در واکنش به تحریم‌های آمریکا علیه ایران گفت: شرایط فعلی عراق و طبیعت روابط پر منفعت آن با ایران، پایبندی بغداد به تحریم‌ها علیه تهران را سخت می‌کند. عراق در درگیری‌های فعلی نباید با یک طرف علیه طرف دیگری باشد و فشار زیاد بر ایران ممکن است نتایجی به دنبال داشته باشد که بر وضعیت منطقه و به‌ویژه همسایگان جمهوری اسلامی ایران از جمله عراق تاثیر گذارد.

وزارت خارجه عراق نیز در بیانیه‌ای با محکوم کردن اقدامات یکجانبه آمریکا، از جامعه جهانی خواست تا با فشار آوردن بر این کشور مانع ادامه این سیاست‌ها شوند. سخنگوی دستگاه دیپلماسی عراق روز چهارشنبه در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که تحریم‌ها علیه ایران از حیث اقتصادی و اجتماعی تاثیرات منفی بزرگی بر کشورهای همسایه آن از جمله عراق خواهد گذاشت .در این بیانیه ضمن تقدیر از مواضع جمهوری اسلامی ایران در حمایت از عراق در مقابله و مبارزه با تروریسم آمده است که عراق هرگز مواضع شرافتمندانه همسایه خود، ایران  را در این خصوص از یاد نمی برد. همچنین وزارت خارجه عراق با اصل محاصره اقتصادی علیه هر کشور دیگر مخالف است زیرا معتقد است که ضرر محاصره‌ها در درجه نخست متوجه‌ اقشار مختلف مردم می شود.

حمایت ملت عراق از ایران

موج حمایت از ایران در مقابل تحریم‌های آمریکا تنها در سطح مقامات سیاسی و نظامی و نیز احزاب و تشکل‌ها محدود نماند و ملت عراق نیز به این موضوع واکنش نشان داد. کاربران در شبکه‌های مجازی، ضمن تقبیح واکنش عبادی در حمایت از تحریم‌های آمریکا علیه کشورمان یادآور شدند که ایران در شرایط سخت در کنار ملت عراق بوده و اکنون زمان آن است که عراق نیز جبران کند به خصوص اینکه این تحریم‌های ظالمانه تنها از سوی یک کشور و برخلاف تمام موازین بین المللی صورت می‌گیرد.

برخی از کاربران این شبکه اجماعی با هشتگ 'متضامن مع الشعب الایرانی' (اعلام همبستگی با مردم ایران) نوشتند ما در ازای ایستادگی ایران به هنگام سختی‌ها در کنار عراق احساس مسئولیت کرده و تحریم‌های آمریکا را محکوم می‌کنیم.

العبادی به دنبال حفظ قدرت خود است

حسین رویوران کارشناس مسائل غرب آسیا درباره حمایت‌های مقامات و مردم عراق از ایران در قبال تحریم‌های آمریکا علیه کشورمان معتقد است، مقامات و سیاست‌مداران عراقی با اتخاذ واکنش‌های منفی در قبال مواضع حیدرالعبادی ثابت کردند که مخالف تحریم‌های یکجانبه امریکا علیه ایران هستند.

کارشناس مسائل غرب آسیا درباره اقدام حیدرالعبادی در حمایت از تحریم‌ها علیه ایران اعتقاد دارد، این اقدام و موضع‌گیری نخست وزیر عراق در راستای جلب خشنودی  و حمایت آمریکایی‌ها انجام شده است تا در سایه آن بتواند در مقام نخست‌وزیر باقی بماند. در حالی که دود این اقدام غیر انسانی و ماجراجویانه تنها به چشم خودش رفته و به طور قطع آخرین برگه او برای بازگشت به پست نخست وزیری را سوزانده است.

سخن آخر

در مجموع اظهارات نخست‌وزیر عراق در خصوص تحریم یکجانبه آمریکا علیه ایران و پیروی از آن با هر نیت و هر محاسبه ای که صورت گرفته  باشد با واکنش سخت و قاطع رهبران سیاسی، احزاب و تشکل ها و نیز عموم مردم عراق روبرو شد و نشان داد علیرغم بسیاری از فراز و نشیب‌های چند دهه گذشته بین ایران و عراق، ملت‌های دو کشور در کنار هم بوده و برای ثبات و امنیت و نیز موفقیت دو کشور تلاش خواهند کرد.

تحلیل‌گران درباره این اقدامات ضد و نقیض مقامات عراقی در مورد تحریم‌های آمریکا علیه ایران معتقدند، مواضع حیدرالعبادی را می‌توان به‌عنوان مانوری سیاسی برای تقویت جایگاه متزلزل خود در آینده دولت عراق دانست. در واقع او با اعلام پایبندی خود به تحریم‌های یکجانبه آمریکا به دنبال کسب حمایت‌های آمریکا و عربستان برای تصدی مجدد مقام نخست وزیری است. در حالی که کارشناسان معتقدند نخست وزیر عراق با این اقدام خود تنها موجب شد که بحث حذف او از حزب الدعوه عراق مطرح شود.

شاید در ابتدای امر برخی کشورها از جمله آمریکا یا عربستان سعودی از این موضع گیری خرسند شده باشند اما سیر ماجرا نشان داد که هنوز برای قضاوت‌های زود هنگام و استنباط نتایج نهایی خیلی زود است.